Bài viết mới nhất
Bánh tro, bánh ú nước tro – Những món bánh không thể thiếu dịp Tết Đoan Ngọ
Mỗi dịp Tết Đoan Ngọ (5/5 Âm lịch), khi mùa hè bước vào thời điểm nắng nóng nhất, người Việt lại háo hức chuẩn bị các món ăn mang tính thanh mát, giải nhiệt. Trong đó, bánh tro Đoan Ngọ và bánh ú nước tro là hai món không thể thiếu trong mâm cúng tổ tiên, đồng thời cũng là những bánh truyền thống ngày 5/5 mang đậm bản sắc văn hóa của các vùng miền Việt Nam. Không chỉ là món ngon dân dã, hai loại bánh này còn mang ý nghĩa phong thủy sâu sắc và được sáng tạo theo hướng hiện đại để phù hợp với nhu cầu ngày nay.
Bánh tro là gì? Cách làm và công dụng thanh nhiệt
Bánh tro Đoan Ngọ hay còn gọi là bánh gio, bánh âm là một loại bánh truyền thống được làm từ gạo nếp ngâm trong nước tro, gói bằng lá dong hoặc lá chuối và luộc chín. Tro dùng để làm bánh thường được lấy từ rơm nếp, vỏ đậu xanh, hoặc thân cây mè, giúp tạo nên vị đặc trưng và màu vàng trong veo của bánh.
Bánh tro thường ăn cùng mật mía
Cách làm bánh tro Đoan Ngọ truyền thống:
Ngâm gạo nếp trong nước tro pha loãng khoảng 4–6 tiếng.
Gói bánh bằng lá dong thành hình chóp nhỏ hoặc hình dài, tùy vùng.
Luộc bánh trong nước sôi khoảng 2–3 giờ cho đến khi bánh trong và dẻo.
Với đặc tính thanh mát, dễ tiêu, bánh tro Đoan Ngọ giúp giải độc cơ thể, rất phù hợp để ăn vào những ngày hè oi bức. Đây cũng là món ăn gắn liền với truyền thống “diệt sâu bọ” – thanh lọc cơ thể và trừ bệnh tật trong dân gian.
Bánh ú nước tro - đặc sản miền Trung & miền Nam
Trong khi bánh tro phổ biến ở miền Bắc, thì ở miền Trung và miền Nam, người dân lại gọi loại bánh này là bánh ú nước tro. Bánh được gói thành hình chóp, nhỏ nhắn, mềm mịn và có nhân đậu xanh, dừa hoặc không nhân, tùy khẩu vị.
Bánh ú nước tro (Nguồn: Báo An Giang Online)
Đặc trưng của bánh ú nước tro:
Lớp vỏ mềm và trong suốt, có vị hơi mặn nhẹ từ nước tro.
Nhân ngọt từ đậu xanh, nước cốt dừa hoặc chuối.
Ăn kèm mật mía hoặc đường thốt nốt, giúp tăng vị ngọt thanh.
Bánh ú nước tro không chỉ ngon mà còn là biểu tượng cho sự kết nối giữa con người và đất trời, giữa tâm linh và đời sống thường nhật. Vào dịp Tết Đoan Ngọ, người miền Trung và miền Nam đều dâng bánh ú nước tro lên bàn thờ tổ tiên như một lời tri ân và cầu mong sức khỏe, bình an.
Ý nghĩa tâm linh và phong thủy của bánh tro ngày Đoan Ngọ
Không chỉ là món ăn ngon, bánh truyền thống ngày 5/5 còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc trong đời sống tâm linh người Việt.
1. Trừ tà, thanh lọc cơ thể
Theo quan niệm dân gian, vào ngày 5/5 Âm lịch là thời điểm dương khí thịnh, ăn bánh tro Đoan Ngọ sẽ giúp làm sạch đường tiêu hóa, “diệt sâu bọ” trong người, và xua đuổi tà khí. Đặc biệt, màu sắc trong suốt và mát lành của bánh được xem là biểu tượng của sự tinh khiết, thanh tịnh.
2. Cân bằng âm dương, thu hút may mắn
Hình dáng bánh ú tam giác đại diện cho sự vững chãi, bền bỉ, thu hút tài lộc và sự an lành. Cách gói bánh thành nhiều lớp thể hiện sự chở che của đất trời. Do đó, việc dâng bánh ú nước tro lên bàn thờ tổ tiên không chỉ là nét đẹp truyền thống mà còn là hành động mang tính phong thủy.
Bánh tro hiện đại: nhiều nhân, bao bì đẹp, dễ bảo quản
Ngày nay, các loại bánh tro Đoan Ngọ và bánh ú nước tro đã được cải tiến để phù hợp hơn với nhịp sống hiện đại:
1. Đa dạng nhân bánh:
Đậu xanh, mè đen, dừa non, chuối
Nhân mặn: trứng muối, thịt xá xíu (hiếm, nhưng đang là xu hướng mới)
2. Đóng gói hút chân không, bảo quản lạnh:
Bánh có thể được đóng gói hút chân không, kéo dài thời gian sử dụng từ 5–7 ngày trong tủ mát, thuận tiện cho người tiêu dùng bận rộn.
3. Bao bì đẹp mắt, phù hợp làm quà biếu:
Nhiều thương hiệu truyền thống như Gia Trịnh, TOOI, hay các lò bánh gia truyền tại Huế, Quảng Nam đã cho ra mắt các phiên bản bánh truyền thống ngày 5/5 có thiết kế sang trọng, tiện lợi để làm quà tặng dịp Tết Đoan Ngọ.
Tổng kết
Dù thời gian có thay đổi, các món bánh tro Đoan Ngọ và bánh ú nước tro vẫn giữ nguyên giá trị văn hóa và tâm linh trong lòng người Việt. Không chỉ là bánh truyền thống ngày 5/5, đây còn là biểu tượng của sự trong sạch, thanh mát và may mắn.
Việc gìn giữ và phát triển những món bánh này không chỉ giúp lưu giữ hương vị xưa, mà còn thể hiện sự gắn kết giữa quá khứ – hiện tại – tương lai. Và trong mâm cúng tổ tiên mỗi dịp Tết Đoan Ngọ, chiếc bánh ú nước tro gói trọn hồn Việt vẫn luôn là hình ảnh không thể thiếu.
Xem thêm bài viết tại đây:
https://giatrinhbakery.com.vn/blogs/news-1/cach-cung-tet-doan-ngo-dung-chuan-va-don-gian-tai-nha
