Cách cúng Tết Đoan Ngọ đúng chuẩn và đơn giản tại nhà
Tết Đoan Ngọ, còn gọi là Tết “diệt sâu bọ” là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của người Việt, diễn ra vào ngày 5/5 Âm lịch hàng năm. Trong tín ngưỡng dân gian, đây là thời điểm tốt để thanh lọc cơ thể, diệt trừ sâu bệnh, cầu mong bình an và sức khỏe. Một trong những phần không thể thiếu trong ngày này chính là cúng Tết Đoan Ngọ. Vậy, nghi lễ Tết Đoan Ngọ cần chuẩn bị những gì, bài cúng Tết Đoan Ngọ ra sao và có những điều gì cần lưu ý? Bài viết sau sẽ hướng dẫn bạn chi tiết cách cúng Tết Đoan Ngọ đúng chuẩn mà vẫn đơn giản, dễ thực hiện tại nhà.
Vì sao nên cúng Tết Đoan Ngọ?
Cúng Tết Đoan Ngọ là một nghi lễ quan trọng nhằm tưởng nhớ tổ tiên, cầu xin sức khỏe, bình an cho gia đình. Trong văn hóa dân gian, người Việt tin rằng đây là thời điểm dương khí thịnh nhất trong năm, thích hợp để xua đuổi tà khí, phòng chống dịch bệnh và trừ tà trùng trong người.
Ngoài ra, nghi lễ Tết Đoan Ngọ còn mang giá trị tâm linh, giúp con cháu bày tỏ lòng hiếu kính với tổ tiên và cầu mong một mùa màng bội thu. Với nhịp sống hiện đại ngày nay, việc cúng Tết Đoan Ngọ tại nhà một cách đơn giản nhưng vẫn giữ được ý nghĩa là điều mà nhiều gia đình quan tâm.
Các gia đình chuẩn bị mâm cúng Tết Đoan ngọ tại nhà (Nguồn: Báo Bình Phước)
Cách chuẩn bị bàn cúng Tết Đoan Ngọ truyền thống
Để thực hiện cúng Tết Đoan Ngọ, bạn không cần quá cầu kỳ, nhưng vẫn nên đảm bảo đầy đủ những lễ vật sau:
1. Mâm cỗ mặn (có thể thay đổi tùy vùng miền)
- Xôi gấc hoặc xôi đậu xanh
- Gà luộc hoặc thịt heo luộc
- Trứng vịt luộc
- Chè kê hoặc chè trôi nước (ở miền Trung và Nam)
Mâm cúng mặn
2. Mâm lễ ngọt
- Rượu nếp cẩm hoặc cơm rượu (ăn vào sáng sớm ngày 5/5 để “diệt sâu bọ”)
- Bánh tro, bánh ú, bánh nếp
- Hoa quả mùa hè: mận, vải, xoài, dưa hấu…
Mâm cúng ngọt (Nguồn: Báo Lao động)
3. Vật phẩm cúng
- Hương, hoa tươi (thường là hoa huệ, hoa sen)
- Nến, trầu cau, nước sạch
- Tiền vàng mã (nếu có tập tục đốt vàng mã)
Lưu ý: Mâm lễ cúng có thể được bày đơn giản nhưng cần gọn gàng, tươm tất và thể hiện lòng thành kính.
Cúng Tết Đoan Ngọ trong nhà và ngoài trời
Cúng gia tiên trong nhà
Lễ cúng Tết Đoan Ngọ chính thường được thực hiện trên bàn thờ gia tiên. Gia chủ thắp hương, đọc bài cúng Tết Đoan Ngọ, khấn nguyện tổ tiên phù hộ độ trì cho gia đình khỏe mạnh, tránh bệnh tật.
Cúng thổ công và thần linh ngoài trời
Một số gia đình còn bày mâm lễ nhỏ ngoài sân hoặc trước cửa nhà để cúng Tết Đoan Ngọ cho các vị thần linh cai quản đất đai. Mâm lễ ngoài trời thường đơn giản hơn, chủ yếu là hương, hoa, trái cây, rượu nếp.
Gia đình cúng thổ công và thần linh ngoài trời (Nguồn: VTC News)
Thời điểm cúng Tết Đoan Ngọ tốt nhất
Theo dân gian, thời điểm cúng Tết Đoan Ngọ tốt nhất là vào buổi sáng ngày 5/5 Âm lịch, đặc biệt là lúc mặt trời mới lên (từ 5h - 7h sáng). Đây là lúc dương khí mạnh, tà khí dễ bị xua tan, đồng thời trùng hợp với thời điểm ăn cơm rượu để “diệt sâu bọ” theo quan niệm cổ truyền.
Tuy nhiên, nếu không tiện, gia đình có thể cúng Tết Đoan Ngọ trong khoảng buổi sáng đến trước 12h trưa, miễn sao đảm bảo sự trang nghiêm và lòng thành kính.
Bài cúng Tết Đoan Ngọ đơn giản, dễ áp dụng
Để nghi lễ cúng Tết Đoan Ngọ được trọn vẹn và giữ đúng phong tục truyền thống, bạn nên lưu ý:
- Không cúng sau 12 giờ trưa
- Không ăn rượu nếp hoặc cơm rượu sau khi đã tắm gội
- Không để mâm cỗ cúng lộn xộn, thiếu lễ vật cơ bản như hương hoa, rượu nếp
- Trẻ nhỏ, người yếu bụng nên ăn rượu nếp vừa phải
- Không nói lời xui xẻo, tranh cãi vào sáng ngày 5/5
- Ngoài ra, nếu cúng ở nhà chung cư, có thể đặt lễ cúng ở bàn thờ chính và không cần bày lễ ngoài trời.
Cúng Tết Đoan Ngọ là một nghi thức đẹp trong văn hóa Việt, thể hiện sự kết nối tâm linh giữa các thế hệ và mong cầu sức khỏe, bình an. Với cuộc sống hiện đại, việc cúng Tết Đoan Ngọ không cần quá phức tạp nhưng vẫn nên giữ đúng nghi thức, lòng thành và ý nghĩa truyền thống. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về bài cúng Tết Đoan Ngọ, cách chuẩn bị mâm lễ cũng như những điều nên và không nên khi thực hiện nghi lễ Tết Đoan Ngọ.